Ads Area

рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рд╕ाрдоाрди्рдп рдкрд░िрдЪрдп Computer Basics knowledge in Hindi)

Mk PaTeL 0

 рд╣ेрд▓ो Patel Academy рдоें рдЖрдк рд╕рднी рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।

рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХा рдкрд░िрдЪрдп, рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХे рдЕрддि рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░рд╢्рди pdf, computer basic information pfd, computer mcqs, computer Operator systems, computer basic knowledge, computer units, type of computer, 

рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХा рдкрд░िрдЪрдп


рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рд╕ाрдоाрди्рдп рдкрд░िрдЪрдп Computer Basic knowledge

рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХ्рдпा рд╣ै рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдПрдХ рдРрд╕ा рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░ॉрдиिрдХ рдорд╢ीрди рд╣ै рдЬो рдбाрдЯा рдЗрдирдкुрдЯ рдбिрд╡ाрдЗрд╕ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдпूрдЬрд░ рд╕े рд▓ेрддा рд╣ै, рдЙрд╕े рдк्рд░ोрд╕ेрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै рдФрд░ рд╣рдоें рдиिрд╢्рдЪिрдд рдк्рд░ाрд░ूрдк рдоें рдЖрдЙрдЯрдкुрдЯ рджेрддा рд╣ै. рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдпे рд╕ाрд░ी рдЪीрдЬें рдмрд╣ुрдд рд╣ी рддीрдд्рд░ рдЧрддि рд╕े рдХрд░рддा рд╣ै.

рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХो рд╕рдордЭрдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рд╡े рд╢рдм्рдж рдЬिрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╣рдо рдЖрдЧे рдХрд░ेंрдЧे:

рдбेрдЯा (Data): рддрде्рдпों рдФрд░ рд╕ूрдЪрдиाрдУं рдХे рдЕрдз्рдпрд╡рд╕्рдеिрдд рд╕ंрдХрд▓рди рдХो рдбेрдЯा рдХрд╣рддे рд╣ैं. 

рдбेрдЯा рдХो рджो рдк्рд░рдХाрд░ों рдоें рдмाँрдЯा рдЬा рд╕рдХрддा

1. рд╕ंрдЦ्рдпाрдд्рдордХ рдбेрдЯा (Numerical Data): рдЧрд╣ рдЕंрдХो рд╕े рдмрдиा рдбेрдЯा рд╣ै рдЬिрд╕рдоें 0 рд╕े рд▓ेрдХрд░ 9 рддрдХ рдХे рдЕंрдХो рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै. рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХे рдбाрдЯा рдкрд░ рд╣рдо рдЕंрдХрдЧрдгिрддीрдп рдХ्рд░िрдпाрдП рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं. рдЬैрд╕े: рдХंрдкрдиी рдХे рдЕंрджрд░ рдХрдордЪाрд░िрдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा, рдХрдордЪाрд░िрдпों рдХा рд╡ेрддрди рдЖрджि, 

2. рдЪिрди्рд╣ाрдд्рдордХ рдбेрдЯा (Alphanumeric Data): рдЗрд╕рдоें рдЕрдХ्рд╖рд░ों, рдЕंрдХो рддрдеा рдЪिрди्рд╣ों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै. рдЗрд╕рдоें рдЕंрдХрдЧрдгिрддीрдп рдХ्рд░िрдпाрдПं рдирд╣ीं рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै, рдкрд░ рдЗрдирдХी рддुрд▓рдиा рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै.рдЬैрд╕े: рдХрд░्рдордЪाрд░ीрдпों рдХा рдкрддा.


рдбेрдЯा рдк्рд░ोрд╕ेрд╕िंрдЧ (Data Processing): рдбेрдЯा рдХे рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдХिрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡िрд╢рд▓ेрдкрдг рдбेрдЯा рдкोрд╕ेрд╕िंрдЧ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै.

рд╕ुрдЪрдиा (Information): рдбेрдЯा рдХे рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдХिрдпे рдЧрдП рд╡िрд╢рд▓ेрд╖рдг рдФрд░ рд╕ंрдХрд▓рди рдХे рдмाрдж рдк्рд░ाрдк्рдд рддрде्рдпों рдХो рд╕ुрдЪрдиा рдХрд╣рддे рд╣ैं. рд╕ुрдЪрдиा рдк्рд░ाрдк्рддि (Information Retrieval): рдЖрд╡рд╢्рдХрддाрдиुрд╕ाрд░ рд╕ुрдЪрдиा рдХो рдкुрдиः рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХी рд╡िрдзि рд╕ुрдЪрдиा рдк्рд░ाрдк्рддि рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै.

рдбेрдЯाрдмेрд╕ (Database): рдпрд╣ рдбाрдЯा рдХा рдбिрдЬिрдЯрд▓ рд╢ैрд▓ी рдоें рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеिрдд рд╕ंрдХрд▓рди рд╣ै рдЬिрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╡िрднिрди्рди рд░ूрдкों рдоें рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै.

рдбेрдЯाрдмेрд╕ рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рд╕िрд╕्рдЯрдо (Database Management System): рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдбेрдЯाрд╡ेрд╕ рдХे рдк्рд░рдмंрдзрди, рдЙрд╕рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди, рдк्рд░ोрд╕ेрд╕ рддрдеा рд╕ंрдХрд▓рди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рдоॉрдл्рдЯрд╡ेрд░ рдХो рдбेрдЯाрдмेрдо рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ рд╕िрд╕्рдЯрдо рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै.

рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░ॉрдиिрдХ рдбेрдЯा рдк्рд░ोрд╕ेрд╕िंрдЧ (Electronic Data Processing): рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░ॉрдиिрдХ рд╡िрдзि рд╕े рдбेрдЯा рдХा рд╡िрд╢рд▓ेрд╖рдг рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░ॉрдиिрдХ рдбेрдЯा рдк्рд░ोрд╕ेрд╕िंрдЧ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै.

рдЕрдиुрджेрд╢ (Instruction): рдХाрдк्рдпूрдЯрд░ рдХो рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рджिрдП рдЧрдП рдЖрджेрд╢ рдХो рдЕрдиुрджेрд╢ рдХрд╣рддे рд╣ैं.

рдк्рд░ोрдЧ्рд░ाрдо (Program): рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХो рджिрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдЕрдиुрджेрд╢ों рдХे рд╕рдоूрд╣ рдХो рдк्рд░ोрдЧ्рд░ाрдо рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै.

рд╕ॉрдл्рдЯрд╡ेрд░ (Software): рдк्рд░ोрдЧ्рд░ाрдоों рдХे рд╕рдоुрдЬрдм рдХो, рдЬो рдХрдо्рдк्рдпूрдЯрд░ рдХे рд╡िрднिрди्рди рдХाрд░्рдпों рдХे рд╕рдлрд▓ рдХ्рд░िрдпाрд╡рдпрди рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рддрд░рджाрдпी рд╣ोрддा рд╣ै рдЙрд╕े рд╕ॉрдл्рдЯрд╡ेрд░ рдХрд╣рддे рд╣ैं. 


рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХे рд╡िрднिрди्рди рдЕंрдЧ (Parts of Computer System)

рдЬैрд╕ा рдХी рд╣рдо рдЬाрдирддे рд╣ैं, рдЙрдкрдХрд░рдгों рдХा рдПрдХ рд╕рдоूрд╣ рдЬो рдПрдХрд╕ाрде рдоिрд▓рдХрд░ рджेрдЯा рдк्рд░ोрд╕ेрдо рдХрд░рддा рд╣ै рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै. рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рд╕िрд╕्рдЯрдо рдоें рдЕрдиेрдХों рдЗрдХाрдИрдпां рд╣ोрддी рд╣ैं рдЬिрдирдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░ॉрдиिрдХ рдбाрдЯा рдк्рд░ोрд╕ेрд╕िंрдЧ рдоें рд╣ोрддा рд╣ै. рдмुрдиिрдпाрджी рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдк्рд░ोрд╕ेрд╕िंрдЧ рдЪрдХ्рд░ рдоें рдЗрдирдкुрдЯ, рдк्рд░ोрдЧेрдоिंрдЧ рдФрд░ рдЖрдЙрдЯрдкुрдЯ рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोрддे рд╣ैं.рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рд╕िрд╕्рдЯрдо рдХे рдШрдЯрдХ


рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдк्рд░ोрд╕ेрд╕िंрдЧ


(1.) рдЗрдирдкुрдЯ рдпूрдиिрдЯ (Input Unit): рдЗрдирдкुрдЯ рдЗрдХाрдИ рдпूрдЬрд░ (User) рд╕े рдбेрдЯा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд╕ेंрдЯ्рд░рд▓ рдк्рд░ोрдЧेрд╕िंрдЧ рдпूрдиिрдЯ рдХो рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░ॉрдиिрдХ рдк्рд▓рдЧ рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рд╡ाрд╣िрдд (transmit) рдХрд░рддा рд╣ै.рдЙрджрд╣ाрд░рдг рд╕्рд╡рд░ुрдк рдЖрдк рдПрдЯीрдПрдо (ATM) рдорд╢ीрди рдХो рджेрдЦें, рдЬрдм рднी рд╣рдо рдПрдЯीрдПрдо рдоें рд░рдкрдП рдиिрдХाрд╕ी рдХрд░рддे рд╣ै рд╣рдоें рдкिрди рдиंрдмрд░ рдбाрд▓рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै, рдЗрдирдкुрдЯ рд╣рдо рдЗрдирдкुрдЯ рдбिрд╡ाрдЗрд╕ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдбाрд▓рддे рд╣ैं. рдЗрдирдкुрдЯ рдбिрд╡ाрдЗрд╕ рдХे рдХुрдЫ рдЙрджрд╣ाрд░рдг рдЬिрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рд╣рдо рдЖрдЧे рдХे рдЪैрдк्рдЯрд░ рдоें рдкрдв़ेंрдЧे рдХी-рдмोрд░्рдб, рдоाрдЙрд╕, рдЬोрди्рдЯिрдХ, рдк्рд░рдХाрд╢ीрдп рдкेрди, рд╕्рдХैрдирд░, рдмाрд░ рдХोрдб рд░ीрдбрд░ рдЗрдд्рдпाрджि.


(2.) рд╕ेंрдЯ्рд░рд▓ рдк्рд░ोрд╕ेрд╕िंрдЧ рдпूрдиिрдЯ (Central Processing Unit): CPU рдХा рдХाрд░्рдп рд╣ोрддा рд╣ै рджिрдП рдЧрдП рдбेрдЯा рдХो рдк्рд░ोрд╕ेрд╕ рдХрд░рдХे рд╕ूрдЪрдиाрдпें рджेрдиा рдЬो рдХि рдЖрдЙрдЯрдкुрдЯ рдбिрд╡ाрдЗрд╕ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै.

CPU рд╕े рдЬुрдб़े рдХुрдЫ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдмाрддे.

▪ рдЗрд╕рдХे рдЙрджрд░ рд╣ी рдк्рд░ोрд╕ेрд╕рд░ рд╣ोрддा рд╣ै.

▪ рдпрд╣ рдПрдХ рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░ॉрдиिрдХ рдоाрдЗрдХ्рд░ोрдЪिрдк рд╣ै рдЬो рдбेрдЯा рдХो рдЗрдирдлाрд░्рдоेрд╢рди рдоें рдмрджрд▓рддे рд╣ुрдП рдк्рд░ोрд╕ेрдо рдХрд░рддा рд╣ै.

▪ рдЗрд╕े рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХा рдм्рд░ेрди рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै.

• рдпрд╣ рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рд╕िрд╕्рдЯрдо рдХे рд╕ाрд░े рдХाрд░्рдпों рдХो рдиिрд░ंрдд्рд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ै рддрдеा рдпрд╣ рдЗрдирдкुрдЯ рдХो рдЖрдЙрдЯрдкुрдЯ рдоें рд░ूрдкांрддрд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ै।


CPU рдХो рдоुрдЦ्рдпрддः рддीрди рднाрдЧों рдоें рдмाँрдЯा рдЧрдпा рд╣ै:

1, рдХрдг्рдЯ्рд░ोрд▓ рдпूрдиिрдЯ

2 рдЕрд░्рдердоेрдЯिрдХ рд▓ॉрдЬिрдХ рдпूрдиिрдЯ

3 рдоेрдоोрд░ी


(i.) рдХрдг्рдЯ्рд░ोрд▓ рдпूрдиिрдЯ (Control Unit): рдХрдг्рдЯ्рд░ोрд▓ рдпूрдиिрдЯ рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рдЖрди्рддрд░िрдХ рдХ्рд░िрдпाрдУं рдХो рд╕ंрдЪाрд▓िрдд рдХрд░рдХे, рдЙрди्рд╣ें рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рддी рд╣ै. рддрдд्рдкрд╢्рдЪाрдд рдЗрди рдХ्рд░िрдпाрдУं рдХा рдП.рдПрди.рдпू рддрдеा рдоैрдоोрд░ी рдоें рдЖрджाрдирдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ै.

(ii) рдЕрд░्рде рдоैрдЯिрдХ рд▓ॉрдЬिрдХ рдпूрдиिрдЯ (Arithmetic Logic Unit): рдпрд╣ाँ рдз्рдпाрди рджेрдиे рд╡ाрд▓ी рдмाрдд рд╣ै рдЖрдк рдЗрд╕рдХे рдиाрдо рдХो рдз्рдпाрди рд╕े рдкрдв़ें рдпрд╣ рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдЕрд░्рде рдоैрдЯिрдХ рдФрд░ рд▓ॉрдЬिрдХрд▓ рдХ्рд░िрдпाрдпे рдХрд░рддी рд╣ै. ALU рдХрдг्рдЯ्рд░ोрд▓ рдпूрдиिрдЯ рд╕े рдбेрдЯा рддрдеा рдиिрд░्рджेрд╢ों рдХो рдкाрд╕ рдХрд░рдХे рдЙрди्рд╣ें рдХ्рд░िрдпाрди्рд╡िрдд рдХрд░рддा рд╣ै. рддрдд्рдкрд╢्рдЪाрдд рдбेрдЯा рддрдеा рдиिрд░्рджेрд╢ों рдХो рд╕ूрдЪрдиा рдХे рд░ूрдк рдоें рдоैрдоोрд░ी рдоें рднेрдЬ рджेрддा рд╣ै.

(iii) рдоैрдоोрд░ी (Memory): рдпрд╣ рдбेрдЯा рддрдеा рдиिрд░्рджेрд╢ों рдХो рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХрд░рдиे рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╣ोрддा рд╣ै. рдоेрдоोрд░ी рдХे рдоुрдЦ्рдпрддः рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╣ोрддे рд╣ैं рдк्рд░ाрдЗрдорд░ी рдоेрдоोрд░ी рддрдеा рдоेрдХेंрдбрд░ी рдоैрдоोрд░ी.

рд╕ीрдкीрдпू рдХी рдЧрддि рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдХे рд╡ाрд▓े рдХाрд░рдХ:

(i) рд╢рдм्рдж рдкрд░ाрд╕ (Word Length):рд╢рдм्рдж рдкрд░ाрд╕ рдмाрдЗрдирд░ी рдХो (Bit) рдХी рд╡рд╣ рд╕ंрдЦ्рдпा рд╣ै, рдЬो рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдПрдХ рдмाрд░ рдоें рдк्рд░ोрд╕ेрд╕िंрдЧ рдХे рд▓िрдП рд▓ेрддा рд╣ै, рд╢рдм्рдж рдкрд░ाрд╕ рдЕрдзिрдХ рд╣ोрдиे рд╕े рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рдЧрддि рдмрдв़ рдЬाрддी рд╣ै, рд╢рдм्рдж рдкрд░ाрд╕ рдХी рддрдо्рдмाрдИ 8, 16, 32 рдпा 64 рдмिрдЯ (Bit) рддрдХ рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै.

(ii) рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдШрдб़ी (Computer clock):рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдоें рдПрдХ рдЕрд╡рд╕्рдеा рд╕े рджूрдЧрд░ी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХ्рд▓ॉрдХ рдк्рд▓рдо (Clock Plus) рдХे рдЖрдиे рдкрд░ рд╣ोрддा рд╣ै рдЬिрд╕े рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдШрдб़ी рдж्рд╡ाрд░ा рдкैрджा рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै. рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдШी рдж्рд╡ाрд░ा рдХ्рд▓ॉрдХ рдк्рд▓рд╕ рдЬिрддрдиी рдЬрд▓्рджी-рдЬрд▓्рджी рднेрдЬा рдЬाрдПрдЧा, рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдЙрддрдиा рд╣ी рддेрдЬ рдХाрд░्рдп рдХрд░ेрдЧा. рдпрд╣ाँ рдЖрдкрдХो рдмрддा рджे рдХि рдЗрд╕рдХी рдЧрддि рдХो рдк्рд░рддि рд╕ेрдХेрдг्рдб рдк्рд▓рд╕ рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдпा рд╣рджрд░्рдЬ (H2) рдоें рдоाрдкा рдЬाрддा рд╣ै.


(iii) рдХैрд╢ рдоेрдоोрд░ी (Cache Memory): рдпрд╣ рдоुрдЦ्рдп рдоेрдоोрд░ी рд╕े рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдбेрдЯा рдХो рд▓ाрдХрд░ рд░рдЦрддा рд╣ै рддाрдХि рдЬрдЧрд░рдд рдкрдб़рдиे рдкрд░ рддीрд╡्рд░ рдЧрддि рдоे рдоीрдкीрдпू рдХो рджिрдпा рдЬा рд╕рдХे. рдпрд╣ рдоेрдоोрд░ी рддрдеा рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рдЧрддि рдХे рдмीрдЪ рддाрд▓рдоेрд▓ рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиे рдХा рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै. рдЗрд╕рдоे рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рдЧрддि (Speed) рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै.

(iv) рд╕рдоाрдиांрддрд░ рдЧрдгрдиा (Parallel Operation ): рдПрдХ рд╕ाрде рдХрдИ рдиिрд░्рджेрд╢ों рдХे рдХ्рд░िрдпाрди्рд╡рдпрди рд╕े рд╕ीрдкीрдпू рдлि рдХ्рд╖рдорддा рдХा рдмेрд╣рддрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рд╣ोрддा рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рдЧрддि рдмрдв़ाрддी

(v) рд╕ीрдкीрдпू рдФрд░ рдЕрди्рдп рдЙрдкрдХрд░рдгों рдХे рдмीрдЪ рд╕рдорди्рд╡рдп (Integration between CPU and Peripherals): рд╕ाрдоाрди्рдпрддрдпा рд╕ीрдкीрдпू рддीрд╡्рд░ рдЧрдгрдиा рдХрд░рддा рд╣ै рдЕрддः рдЕрди्рдп рдЙрдкрдХрд░рдгों рдХे рдзीрдоा рд╣ोрдиे рдоे рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рдЧрддि рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрддी рд╣ै.

рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПं

рдЧрддि (Speed): рдПрдХ рдоेрдХрдг्рдб рдоें рд▓ाрдЦों рдЧрдгрдиा рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा.

рд╕्рд╡рдЪाрд▓िрдд (Automatic): рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдмрд╣ुрдд рд╕ाрд░े рдХाрдоों рдХो рдЦुрдж рд╕े рдЕंрдЬाрдо рджे рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЬैрд╕े рдЧрдгрдиा рдХि рдХ्рд░िрдпा рдХрд░рдиा, рдЧрдгрдиा рдХे рджौрд░ाрди рдоाрдирд╡ рд╣рд╕्рддрдХ्рд╖ेрдк рдирдЧрдг्рдп,

рдд्рд░ुрдЯिрд╣ीрди рдХाрд░्рдп (Accuracy): рдЧрдгрдиा рдоें рдд्рд░ुрдЯी рд▓рдЧрднрдЧ рдирдЧрдг्рдп рд╣ोрддी рд╣ै, рд╣ोрддी рднी рд╣ै рддो рдЙрд╕рдХा рдХाрд░рдг рдоुрдЦ्рдпрддः рдоाрдирд╡ рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ोрдЧ्рд░ाрдо рдпा рдбेрдЯा рдоें рдЧрд▓рддी рд╣ो.

рд╕्рдеाрдпी рднрдг्рдбाрд░рдг рдХ्рд╖рдорддा (Permanent Storage capicity): рд╕ूрдЪрдиाрдпे рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░рдиिрдХ рддрд░ीрдХे рд╕े рд╕ंрдЧृрд╣ीрдд рдХी рдЬाрддी рд╣ै.

рд╡िрд╢ाрд▓ рднрдг्рдбाрд░рдг рдХ्рд╖рдорддा (Huge Storage capicity): рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХे рд╡िрднрди्рди рд╕ंрдЧрд╣िрдд рдоाрдз्рдпрдоों (рд╣ाрд░्рдб рдбिрд╕्рдХ, CD рд░ोрдо рдЗрдд्рдпाрджि) рдоें рдЕрд╕ीрдоिрдд рдбेрдЯा рддрдеा рд╕ूрдЪрдиाрдУ рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै.

рдЬрд▓्рдж рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдХि рдХ्рд╖рдорддा: рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рд╕ूрдЪрдиाрдУं рдХा рддंрдд्рд░ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░ рдд्рд╡рд░िрдд рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиा рдФрд░ рджेрдиा рд╣ै.

рд╡िрд╡िрдзрддा: рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рд╡िрднिрди्рди рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдХाрд░्рдп рд╕ंрдкाрджिрдд рдХिрдпे рдЬा рд╕рдХрддे рд╣ैं.

рдкुрдирд░ाрд╡ृрддिः рдХрдк्рдпूрдЯрд░ рд╕े рдПрдХ рдХाрд░्рдп рдХो рдмाрд░рдмाрд░ рдХрд░рд╡ाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै.

рд╕्рдлूрд░्рддि (Agility): рдПрдХ рдорд╢ीрди рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХो рдХाрд░्рдп рд╕ंрдкाрджрди рдоें рдордХाрди рдпा рдЪोрд░िрдпрдд рдЬैрд╕ी рд╕्рдеिрддि рдХा рд╕ाрдордиा рдирд╣ीं рдХрд░рдиा рдкрдб़рддा,

рдЧोрдкрдиीрдпрддा (Secrecy): рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдоें рд╕ंрдЧ्рд░рд╣िрдд рд╕ूрдЪрдиाрдПँ рдЕрдЧрд░ рдЙрдкрдпोрдЧрдХрд░्рддा рдЪाрд╣े рддो рдкाрд╕рд╡рд░्рдб рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ рдЧोрдкрдиीрдп рд░рдЦ рд╕рдХрддा рд╣ै.

рдХाрд░्рдп рдХी рдПрдХрд░ूрдкрддा (Uniformality of Work): рдХाрд░्рдпों рдХी рд▓рдЧाрддाрд░ рдкुрдирд░ाрд╡ृрдд्рддि рд╕े рднी рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдкрд░ рдХोрдИ рдк्рд░рднाрд╡ рдирд╣ीं рдкрдб़рддा рд╣ै.

рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рд╕ीрдоाрдПँ

(1) рдмुрдж्рдзिрд╣ीрди (No Brain): рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдоें рд╕्рд╡рдпं рдХी рд╕ोрдЪрдиे рдФрд░ рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдХी рдЕрдорддा рдирд╣ीं рд╣ोрддी. рдпрд╣ рдХेрд╡рд▓ рджिрдП рдЧрдП рдиिрд░्рджेрд╢ों рдХे рдЕрди्рджрд░ рд╣ी рдХाрд░्рдп рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै.

(ii) рдЦрд░्рдЪीрд▓ा (Expensive): рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХे рд╣ाрдИрд╡ेрдпрд░ рддрдеा рд╕ॉрдл्рдЯрд╡ेрд░ рдХाрдлी рдорд╣ंрдЧे рд╣ोрддे рд╣ैं рддрдеा рдЗрди्рд╣ें рд╕рдордп-рд╕рдордп рдкрд░ рдЖрд╡рд╢्рдХрддाрдиुрд╕ाрд░ рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рднी рдХрд░рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै,

(ii) рд╡ाрдпрд░рд╕ рдХा рдЦрддрд░ा (Immune to Virus): рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдоें рд╡ाрдпрд░рдо рдХा рдЦрддрд░ा рдмрдиा рд░рд╣рддा рд╣ै рдЬो рдиिрд░्рджेрд╢ों рдХो рджूрд╖िрдд рдпा рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै. рдпे рд╡ाрдпрд░рд╕ рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХि рднрдг्рдбाрд░рдг рдХ्рд╖рдорддा рдХो рднी рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рддे рд╣ैं. рд╣ाрд▓ांрдХि рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें рдмрд╣ुрдд рд╕ाрд░े рдПрдЯी рд╡ाрдпрд░рд╕ рдоौрдЬूрдж рд╣ै рдЬिрдирд╕े рдЗрди рдкрд░ेрд╢ाрдиिрдпों рд╕े рдмрдЪा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै. рдоुрдЪрдиा рдФрд░

(iv) рд╡िрдж्рдпुрдд рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░рддा (Depends on Electricity): рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдЕрдкрдиे рдХाрд░्рдп рдХे рд▓िрдП рдЧिрджुрджुрдд рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рд░рд╣рддा рд╣ै. рдмिрджुрдд рдирд╣ीं рд░рд╣рдиे рдкрд░ рдХोрдИ рднी рдХाрд░्рдп рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ंрднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ै.

рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХे рдЙрдкрдпोрдЧ

1. рдмैंрдХ рдоें

2. рд░ेрд▓рд╡े, рдмрди рддрдеा рд╡ाрдпुрдЧाрди рдХे рдЖрд░рдХ्рд╖рдг рдоें

3. рдкेрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдЕрдиुрд╕рди्рдзाрди

4. рд╢िрдХ्рд╖ा

5. рдордиोрд░ंрдЬрди

6. рд╕ंрдЪाрд░ рдоे

7. рдк्рд░рдХाрд╢рди рдоे

8. рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдоे

9. рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдоे

10. рд╡्рдпाрдкाрд░ рдоे

11.рд░рдХ्рд╖ा рдоे

12.рдоौрд╕рдо рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдоें

Tags

Post a Comment

0 Comments

Top Post Ad

Bottom Post Ad

Ads Area