рд╣ेрд▓ो рджोрд╕्рддों Patel Academy рдоें рдЖрдкрдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै ।
рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рд╕ाрдоाрди्рдп рдкрд░िрдЪрдп, рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХा рд╡िрдХाрд╕, рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдоेрдоोрд░ी рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै, рдЗрдирдкुрдЯ рдФрд░ рдЖрдЙрдЯрдкुрдЯ рдбिрд╡ाрдЗрд╕, рд╕ॉрдл्рдЯрд╡ेрдпрд░ рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै, рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рд╣ाрд░्рдбрд╡ेрдпрд░ рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै, рдк्рд░ोрдЧ्рд░ाрдоिंрдЧ рд▓ैंрдЧ्рд╡ेрдЬ рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै, рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕, рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХ्рдпा рд╣ै, рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдХे рдмाрд░े рдоें рд╡िрд╕्рддृрддि рдЬाрдирдХाрд░ी, рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХे рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░рд╢्рди, рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХे рд╣рд╕्рддрд▓िрдЦिрдд рдиोрдЯ्рд╕ pdf, рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рдиोрдЯ्рд╕ pdf, рд╣िंрджी рдоें рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдк्рд░рд╢्рдиोрдд्рддрд░ी, basic knowledge of computer, development of computer, computer Memory and types, computer output and input devices, what is software and hardware, what is internet, detail about internet, computer most important questions, computer Handwriting Notes pdf, computer hindi Notes pdf,
рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдоेрдоोрд░ी рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै What is Memory in Computer in Hindi
рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдоेрдоोрд░ी рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै (What is Memory in Computer in Hindi): рдмрдЪ्рдЪों, рдЖрдЬ рдоें рдЖрдкрдХो "What is Memory in Computer in Hindi" рдХे рдмाрд░े рдоें рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдмрддाрдиे рдЬा рд░рд╣ा рд╣ूँ. рдордиुрд╖्рдп рдоें рдХुрдЫ рдмाрддों рдХो рдпाрдж рд░рдЦрдиे рдХे рд▓िрдпे рдорд╖्рддिрд╕्рдХ рд╣ोрддा рд╣ै, рдЙрд╕ी рддрд░рд╣ рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдоें рдбाрдЯा рдХो рдпाрдж рд░рдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдоेрдоोрд░ी (Memory) рд╣ोрддी рд╣ै.
рдпрд╣ рдоेрдоोрд░ी рд╕ेंрдЯ्рд░рд▓ рдк्рд░ोрд╕ेрд╕िंрдЧ рдпूрдиिрдЯ (C.P.U) рдХा рдЕрднिрди्рди рдЕंрдЧ рд╣ै, рдЗрд╕े рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рдоुрдЦ्рдп рдоेрдоोрд░ी (Main memory), рдЖंрддрд░िрдХ рдоेрдоोрд░ी (Internal Memory), рдпा рдк्рд░ाрдердоिрдХ рдоेрдоोрд░ी (Primary Memory) рднी рдХрд╣рддे рд╣ैं
рдоेрдоोрд░ी (Memory)
рдоेрдоोрд░ी, рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рд╕्рдЯोрд░ेрдЬ рдпूрдиिрдЯ рд╣ै. рдпрд╣ рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХा рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣िрд╕्рд╕ा рд╣ोрддी рд╣ै. рдЗрд╕рдоें рд╣рдо рдбाрдЯा рдк्рд░ोрдЧ्рд░ाрдо рдЗрдд्рдпाрджि рдХो рд╕्рдЯोрд░ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं. рдЗрд╕рдХो рдиाрдкрдиे рдХी рд╕ाрдЗрдЬ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдХрдИ рдпूрдиिрдЯ рд╣ै. рдмाрдИрдЯ рдХिрд▓ाрдмाрдИрдЯ, рдоेрдЧाрдмाрдИрдЯ, рдЧीрдЧाрдмाрдИрдЯ рдПрд╡ं рдЯेрд░ाрд╡ाрдИрдЯ рдЗрд╕рдоें рд╕рдмрд╕े рдЫोрдЯी рдпूрдиिрдЯ рдмाрдИрдЯ рдПрд╡ं рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рдпूрдиिрдЯ рдЯेрд░ाрдмाрдИрдЯ рд╣ोрддी рд╣ै.
рдмिрдЯ рдЕрдерд╡ा рдмाрдЗрдЯ: рдоेрдоोрд░ी рдоें рд╕्рдЯोрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा рдбाрдЯा 0 рдпा 1 рдХे рд░ूрдк рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै 0 рддрдеा 1 рдХो рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ूрдк рд╕े рдмाрдЗрдирд░ी рдбिрдЬिрдЯ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ैं। рд╕ंрдХ्рд╖ेрдк рдоें рдЗрди्рд╣ें рдмिрдЯ рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ैं। рдпрд╣ рдмिрдЯ рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХि рдоेрдоोрд░ी рдоें рдШेрд░े рдЧे рд╕्рдеाрди рдХो рдоाрдкрдиे рдХी рд╕рдмрд╕े рдЫोрдЯी рдЗрдХाрдИ рд╣ोрддी рд╣ैं।
8 Bits = 1 Bytes
•1024 Bytes = 1 Kilobyte (1 KB)
•1024 KB = 1 Megabyte (1MB)
•1024 MB = 1 Gigabyte (1GB)
•1024 GB = 1 Terabyte (1 TB)
рдпрд╣ рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╣ोрддी рд╣ै
1. Primary Memory
2. Secondary Memory
1. рдк्рд░ाрдЗрдорд░ी рдоेрдоोрд░ी Primary Memory
рдоेрдоोрд░ी рдХो Main Memory рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै. рдЗрд╕рдХे рджो рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ैं:
1. RAM
2. ROM
A. RAM (Randam Access Memory )
рдЗрд╕рдХी рдиिрдо्рди рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ рд╣ोрддी рд╣ै рдЬो рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ै:
1. рдЗрд╕рдХो рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рдоैрдоोрд░ी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै.
2. рдпрд╣ рдЕрд╕्рдеाрдИ (Temprory) рдоैрдоोрд░ी рд╣ोрддी рд╣ै рдЕрд░्рдеाрдд рдЗрд╕рдоें рд╕्рдЯोрд░ рдбाрдЯा рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдмंрдж рд╣ोрдиे рдкрд░ рдбिрд▓ीрдЯ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै. рдЬिрд╕рдХा рдкुрдиः рдк्рд░ाрдк्рдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै.
3. рдпрд╣ voletile Memory рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै.
4. рдпрд╣ Semiconditor or File Flop рд╕े рдоिрд▓рдХрд░ рдмрдиी рдоेрдоोрд░ी рд╣ोрддी рд╣ैं.
рдпрд╣ рдиिрдо्рди рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╣ोрддी рд╣ै. рдЬैрд╕े: SRAM, DRAM, SDRAM etc.
SRAM:- рдЗрд╕рдХा рдкूрд░ा рдиाрдо Staic Randam Access Memory рд╣ै. рдпрд╣ Flip Flop рд╕े рдоिрд▓рдХрд░ рдмрдиी рд╣ोрддी рд╣ै. рдЗрд╕рд▓िрдП рдпрд╣ рдХाрдо Refresh рд╣ोрддी рд╣ै. DRAM:- рдЗрд╕рдХा рдкूрд░ा рдиाрдо Dyanamic Randam Access Memory рд╣ै. рдпрд╣ рдоैрдоोрд░ी рдЬрд▓्рджी рдЬрд▓्рджी рд░िрдл्рд░ेрд╕ рд╣ोрддी рд╣ै. Refresh рдХा рдорддрд▓рдм Electronic charge orDischarge рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै. рдпрд╣ рдПрдХ рд╕ेрдХंрдб рдоें рд╣рдЬाрд░ों рдмाрд░ рд░िрдл्рд░ेрд╢ рд╣ोрддी рд╣ै. рдЕрддः рдЗрд╕рдХी рдЧрддि рдзीрдоी рд╣ोрддी рд╣ै.
SD RAM:- рдЗрд╕рдХा рдкूрд░ा рдиाрдо Synchronous Dynamic Random Access Memory рд╣ै.
NV RAM:- рдЗрд╕рдХा рдкूрд░ा рдиाрдо Non Voletile Randam Access Memory рд╣ै. рдЗрд╕ рд░ेрдо рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ рдбिрд╡ाрдЗрд╕ рдоें рд╣ाрд░्рдбрдбिрд╕्рдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै. рдпрд╣ рдПрдХ рдорд╣ंрдЧी рдоैрдоोрд░ी рд╣ोрддी рд╣ै.
ROM (Read Only Memory)
ROM рдХा рдкूрд░ा рдиाрдо Read Only Memory рд╣ै. рдпрд╣ рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी Primary Memory рд╣ोрддी рд╣ै. рдпрд╣ рд╕्рдеाрдИ (Permanent) рдоैрдоोрд░ी рд╣ोрддी рд╣ै. рдЗрд╕рдоें рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХो рд╕्рдЯाрд░्рдЯ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдк्рд░ाрдердоिрдХ рдк्рд░ोрдЧ्рд░ाрдо рдПрд╡ं рд╕ेрдЯिंрдЧ рд╣ोрддी рд╣ै.
рдпрд╣ рддीрди рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рд╣ोрддा рд╣ै:
1. PROM:- рдЗрд╕рдХा рдкूрд░ा рдиाрдо Erasable Read Only Memory рд╣ै. рдЗрд╕ рдЪिрдк рдоें рдПрдХ рдмाрд░ рдк्рд░ोрдЧ्рд░ाрдо рд╕्рдЯोрд░ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рдеा. рдпрджि рдк्рд░ोрдЧ्рд░ाрдо рдоें рдд्рд░ुрдЯी (Error) рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЙрд╕рдоें рдХोрдИ рд╕ुрдзाрд░ рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рдеा.
2. EPROM:- рдЗрд╕рдХा рдкूрд░ा рдиाрдо Erasable Programable Read Only Memory рд╣ै. рдЗрд╕ рдЪिрдк рдоें рд╕्рдЯोрд░ рдк्рд░ोрдЧ्рд░ाрдо рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рдеा рдЪिрдк рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЪिрдк рдХो рдмोрд░्рдб рд╕े рдиिрдХाрд▓ рдХрд░ рдкрд░ाрдмैрдЧрдиी (ultraviolet Ray) рдХे рд╕ाрдордиे рд░рдЦा рдЬाрддा рдеा.
3. EEPROM:- рдЗрд╕рдХा рдкूрд░ा рдиाрдо Electronic Erasable Read only Memory рд╣ै. рдЗрд╕ рдЪिрдк рдиे EPROM рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдХो рджूрд░ рдХिрдпा рд╣ै. рдЗрд╕ рдЪिрдк рдоें рд╕्рдЯोрд░ рдк्рд░ोрдЧ्рд░ाрдо рдПрд╡ं рдбाрдЯा рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрдзुрдд рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा. рдЖрдЬрдХрд▓ рдХे рдорджрд░рдмोрд░्рдб рдоें рдЗрд╕ी рд░ोрдо рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै.
2. рд╕ेрдХेंрдбрд░ी рд╕्рдЯोрд░ेрдЬ Secondary Memory
secondary Storage device рдХो Auxiliary storage Device рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै. рдпрд╣ рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХा рдЖрди्рддрд░िрдХ (Internal ) рднाрдЧ рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै. рдЗрд╕рдХी Storage рдЫрдорддा рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддी рд╣ै рддрдеा рдЗрд╕े рд╣рдо рдШрдЯा-рдмрдв़ा рд╕рдХрддे рд╣ैं рдбाрдЯा рдХो рдРрдХ्рд╕ेрд╕ рдХрд░рдиे рдХी рдЧрддि Primary Memory рд╕े рдзीрдоी рд╣ोрддी рд╣ै.
рдбाрдЯा рдРрдХ्рд╕ेрд╕ рдХрд░рдиे рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдпрд╣ рддीрди рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╣ोрддी рд╣ै |
1. Sequential Access storage device: рдЗрд╕ рдХ्рд░िрдпा рдоें storage Data рдХो рдЙрд╕ी рдХрд░्рдо рдоें рдРрдХ्рд╕ेंрд╕ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЬिрд╕ рдХрд░्рдо рдоें рд╕्рдЯोрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै | рдЪुрдо्рдмрдХीрдпे рдЯेрдкрдж рдЗрд╕ी рдХा рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै |
2. Index Sequential Access Medhod: рдЗрд╕рдоें рдбाрдЯा рдХो sequential Access Method рд╕े рд╣ी рдбाрдЯा рдХो рдРрдХ्рд╕ेрд╕ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕рдоें рдбाрдЯा рдХो рд╕्рдЯोрд░ рдХрд░рддे рд╕рдордп рдПрдХ рдЗंрдбेрдХ्рд╕ рддрдпाрд░ рдХрд░ рд▓िрдпा рдЬाрддा рд╣ै
3. Direct Access Method: рдЗрд╕рдоें рдбाрдЯा рдХो рдХिрд╕ी рднी рдХрд░्рдо рдоें рдРрдХ्рд╕ेрд╕ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдПрд╡ं рдХिрд╕ी рднी рдХрд░्рдо рдоें рдбाрдЯा рдХो рд╕्рдЯोрд░ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै | рдЗрд╕рдХी рдРрдХ्рд╕ेрд╕ рдЧрддि рд╕ीрд░िрдпрд▓ рдПрдХ्рд╕ेрд╕ рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддी рд╣ै |
рд╕्рдЯोрд░ेрдЬ рдбिрд╡ाрдЗрд╕ рдХे рдк्рд░рдХाрд░:
1. Megnetic Tape :- Megnetic Tape рдПрдХ рд╕्рдеाрдИ рдж्рд╡рдд्рддिрдпрдХ рд╕्рдЯोрд░ेрдЬ рдбिрд╡ाрдЗрд╕ рд╣ै. рдЗрд╕рдоें рдПрдХ рдк्рд▓ाрд╕्рдЯिрдХ рдХे рдЯेрдк рдкрд░ рдЪुрдо्рдмुрдХीрдп рдкрджाрд░्рде (Megnetic Oxide) рдХा рд▓ेрдкрди рд░рд╣рддा рд╣ै।
2. рдХाрд░्рдЯेрдЬ рдЯेрдк (cartridge tape):- рдЗрд╕ tape рдХी рдЪौрдб़ाрдИ рдЪुрдо्рдмрдХीрдп рдЯेрдк рд╕े рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ै. 1970 рдХे рджрд╕рдХ рдХे рдЕंрдд рдоें рдШрд░ेрд▓ु рдХрдо्рдк्рдпूрдЯрд░ों рдоें рдХाрдо्рдкेрдХ्рдЯ рдХैрд╕ेрдЯ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै.
3. рдЪुрдо्рдмрдХीрдп рдбिрд╕्рдХ (Megnetic Disk): рдЖрдЬрдХрд▓ рдбाрдЯा рдХो рд╕्рдЯोрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХрдо्рдк्рдпूрдЯрд░ों рдоें рдЪुрдо्рдмрдХीрдп рдбिрд╕्рдХ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै.
рдЪुрдо्рдмрдХीрдп рдбिрд╕्рдХ рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╣ोрддी рд╣ै |
1. Floppy Disk
2. Hard Disk
рдл्рд▓ॉрдкी рдбिрд╕्рдХ (Floppy Disk): рдл्рд▓ॉрдкी рдбिрд╕्рдХ рдХो рдбिрдХ्рдХेрдЯ рдпा рдХेрд╡рд▓ рдл्рд▓ॉрдкी рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै | рдЗрд╕рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдоाрдЗрдХ्рд░ो рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдоें рд╣ोрддा рд╣ै | рдпрд╣ाँ рдЖрдХाрд░ рдПрд╡ं рд╕ाрдЗрдЬ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╣ोрддी рд╣ै।
1. Mini Floppy:- рдпрд╣ рдЖрдХाрд░ рдоें 51/2 рдЗंрдЪ рдХी рд╣ोрддी рд╣ै, рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рдЫрдорддा 1.2 MB рд╣ोрддी рд╣ै | рдЗрдирдХी Drive рднी рдЖрдХाрд░ рдоें рдЗрд╕ी рдХी рдЖрдХрд░ рдХी рд╣ोрддी рд╣ै |
2. Micro Floppy:- рдпрд╣ рдЖрдХрд░ рдоें 3V рдЗंрдЪ рдХी рд╣ोрддी рд╣ै. рдЗрдирдХी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рдЫрдорддा 1.4 MB рд╣ोрддी рд╣ै |
рд╣ाрд░्рдб рдбिрд╕्рдХ (Hard Disk): рд╣ाрд░्рдб рдбिрд╕्рдХ рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХрдо्рдк्рдпूрдЯрд░ рдоैं рдбाрдЯा рдХो рд╕्рдЯोрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा рдЖрдЬрдХрд▓ рдЗрд╕рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрдо्рдк्рдпुрдЯрд░ рд╕े рдЖрдЧे рдмрдв़рдХрд░ рдХрдИ рдЫेрдд्рд░ों рдоें рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै | рдбिрд╕्рдХ рдХी рдк्рд▓ेрдЯ рдоें Track and Sector рд╣ोрддे рд╣ै. рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдоें рдбाрдЯा рд╕्рдЯोрд░ рд╣ोрддा рд╣ै. рдПрдХ рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдоें 512 рдмाрдИрдЯ рдбाрдЯा рд╕्рдЯोрд░ рд╣ोрддा рд╣ै ।
рдбाрдЯा рдХो рд╕्рдЯोрд░ рдПрд╡ं рдкрдв़рдиे рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рддीрди рддрд░рд╣ рдХे рд╕рдордп рд▓ाрдЧрддे рд╣ैं рдЬो рдиिрдо्рди рд╣ै:
1. Seek Time:- рдбिрд╕्рдХ рдоें рдбाрдЯा рдХो рд░ीрдв़ рдпा рд░ाрдИрдЯ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े track рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪ рдоें рд▓рдЧा рд╕рдордп рд╕ीрдХ рдЯाрдЗрдо рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै.
2. Letancy time:- Track рдоें рдбाрдЯा рдХे sector рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪ рдоें рд▓рдЧा рд╕рдордп рд▓ेрдЯेंрд╕ी рдЯाрдЗрдо рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै. 3. Transfer Rate:- Sector рдоें рдбाрдЯा рдХो рд▓िрдЦрдиे рдПрд╡ं рдкрдв़рдиे рдоें рдЬो рд╕рдордп рд▓рдЧрддा рд╣ै. рдЙрд╕े transfer Rate рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै.
рдСрдк्рдЯिрдХрд▓ рдбिрд╕्рдХ : рдСрдк्рдЯिрдХрд▓ рдбिрд╕्рдХ рд╡े рдбिрд╕्рдХ рд╣ोрддी рд╣ै. рдЬिрд╕рдоे рдбाрдЯा рдХो рд░ीрдб рдФрд░ рд╕्рдЯोрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд▓ाрдЗрдЯा рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै | рдСрдк्рдЯिрдХрд▓ рдбिрд╕्рдХ рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै. рдЗрд╕ рдбिрд╕्рдХ рдоें рдПрдХ рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдкрджाрд░्рде рдХा рд▓ेрдк рд░рд╣рддा рд╣ै.